UITSLAG VERKIEZINGEN 2023
Nadat de VVD de stekker uit Kabinet Rutte IV had getrokken werden er nieuwe verkiezingen uitgeschreven. Op 22 november 2023
konden we naar de stembus, de uitslag was voor velen verrassend.
De PVV verdubbelde hun zetelaantal en de vier coalitiepartijen (VVD, D'66, CDA, CU) kregen allen een flink pak op de broek. Echt
verrassend zou de winst van de PVV toch niet hoeven te zijn want de onvrede onder het volk is al jaren merkbaar, maar kennelijk
hebben politici en media zitten slapen.
Hieronder de uitslag met tussen haakjes het aantal zetels vóór de verkiezingen
| PVV |
37 |
(17) |
| GL-PvdA |
25 |
(17) |
| VVD |
24 |
(34) |
| NSC |
20 |
(-) |
| D'66 |
9 |
(24) |
| BBB |
7 |
(1) |
| CDA |
5 |
(15) |
| SP |
5 |
(9) |
| FvD |
3 |
(8) |
| PvdD |
3 |
(6) |
| SGP |
3 |
(3) |
| CU |
3 |
(5) |
| DENK |
3 |
(3) |
| Volt |
2 |
(3) |
| JA'21 |
1 |
(3) |
Bij1, BVNL (vh groep Van Haga) en 50PLUS (fractie Den Haan) keerden niet terug in de Tweede Kamer. De nieuwe
partijen Libertaire Partij, Splinter, Piratenpartij-De Groenen, LEF – Voor de Nieuwe Generatie, Samen voor Nederland,
Nederland met een PLAN, PartijvdSport en Politieke Partij voor Basisinkomen behaalden niet genoeg stemmen voor een
zetel in de Tweede Kamer.
Slechts vier partijen behaalden meer zetels dan in 2021, in totaal deden er 26 partijen mee.
De definitieve uitslag wordt meestal twee weken later bekend gemaakt, in 2023 was dat op 1 december. Op 6 december
werd de nieuwe Kamer geïnstalleerd.
De vorige verkiezingen waren in 2021, de opkomst was toen 78,7%, er kon toen drie dagen lang gestemd worden omdat er
Corona heerste. In 2017 was de opkomst 81,9%. Het hoogste opkomstpercentage dateert van 1977 toen 88% van de kiezers
opkwam.
De opkomst in 2023 was 77,7%. Een op de vier kiezers stemde op de PVV.
Rond de 13,4 miljoen mensen mochten op 22 november 2023 stemmen, dat komt neer op 91% van de bevolking van 18 jaar
of ouder. Ruim 50% van de kiezers is 50 jaar of ouder. Uiteindelijk gingen er 10,4 miljoen mensen stemmen, om een
zetel in de Tweede Kamer te kunnen bemachtigen heb je dus zo'n 70.000 stemmen nodig.
Er zijn 89 mannen en 60 vrouwen gekozen, als u denkt, ik mis er één, dat klopt, Ines Kostic van de Partij
voor de Dieren is non-binair.
Een op de drie kamerleden komt uit Zuid-Holland, een op de vier uit Nood-Holland, het minste kamerleden leveren Drenthe,
Zeeland, Friesland en Flevoland, namelijk drie per provincie.
Er waren 19.656 blanco stemmen en 22.821 ongeldige stemmen, 107.000 Nederlanders in het buitenland staan als kiezer
geregistreerd, 69.000 van hen brachten hun stem uit.
Alleen Daniëlle Hirsch van GroenLinks/PvdA stond op een onverkiesbare plaats, maar behaalde door voldoende
voorkeursstemmen alsnog een zetel in de Tweede Kamer.
Één miljoen mensen (bijna 10% van het totaal aantal uitgebrachte stemmen) gaven een volmacht af zodat
een ander voor hen kon stemmen.
De VVD maakte vóór de verkennersfase bekend niet te zullen deelnemen aan een Regering met de PVV. Uit
onderzoek bleek echter dat driekwart van de mensen die lid zijn van de Liberalen, of erop gestemd hebben, graag wél
deelnname van de VVD zien aan een door de PVV te vormen Regering.
GroenLinks/PvdA wil onder geen beding een Regering vormen met de PVV.
Zowel de VVD als NSC gaven aan dat Geert Wilders afstand moet nemen van een aantal punten uit zijn verkiezingsprogramma, alsof
deze partijen nooit onzinnige dingen in hun programma hadden staan om zieltjes te winnen. Het gaat er uiteindelijk om wat
iemand in het regeerakkoord wil hebben.
Omdat de PVV de verkiezingen won mocht het een 'verkenner' aanstellen om andere partijen te polsen of ze deel willen
nemen aan een nieuw te vormen Regering. De heer Gom van Strien kwam in opspraak door een akkefietje in 2009, hij gaf
zijn opdracht terug waarna de PVV een nieuwe verkenner aanstelde.
De PVV-leider erkende dat er bij de aanstelling van Van Strien fouten zijn gemaakt omdat hij niet wist wat er speelde. Dit
is dus vaak het probleem in de politiek, een 'smetje' van welke aard of omvang dan ook kan grote gevolgen hebben. In dit geval
valt de PVV te verwijten dat zij niet de gehele doopceel van Van Strien hebben gelicht en hij het voorval kennelijk
niet de moeite waard vond om te vermelden.
Ronald Plasterk van de PvdA werd op dinsdag 28 november 2023 aangesteld als verkenner, hij ging een dag later aan de slag
en meldde vrijdag 1 december meer tijd nodig te hebben. VVD, BBB en NSC praten in wisselende samenstellingen met elkaar en
de PVV onder leiding van Plasterk.
Plasterk adviseerde maandag 11 december dat VVD, BBB, PVV en NSC verder zouden gaan praten.
Plasterk werd verzocht als informateur verder te gaan, hij accepteerde de baan. PVV, VVD, NSC en BBB spraken over de
inhoud. Begin februari waren deze gesprekken afgerond, maar onder zijn leiding praten ze verder over de inhoud, partijen
spraken af geen mededelingen te doen.
Er kwam later toch wat wrevel, de vier partijen (PVV, VVD, NSC en BBB) besloten zonder
Plasterk op een geheime lokatie de onenigheden te bespreken.
Op 6 februari 2024 maakte Pieter Omtzigt (NSC) bekend uit het overleg te treden, de drie andere
partijen en informateur Plasterk waren verbaasd.
Omtzigt gaf die avond op televisie wél een toelichting, aan zijn ex-onderhandelaars niet, ondanks een verzoek
daartoe van Ronald Plasterk. Omtzigt gaf aan dat de financiën hem zwaar op de maag lagen en liever steun te willen
geven aan een extra-parlementair kabinet of een minderheidsregering.
Plasterk presenteerde op maandag 12 februari zijn rapport, op 14 februari debatteerde de Tweede Kamer erover. Geert Wilders was
als eerste aan het woord en kondigde een nieuwe informatuer aan, Kim Putters, voorzitter van de Sociaal Economische Raad (SER),
Putters is lid van de PvdA.
Putters' voornaamste taak zal zijn om te bekijken welke kabinetsvormen er mogelijk zijn door met alle
fractievoorzitters te spreken, ook die de PVV uitsluiten. Uiterlijk in de week van 11 maart komt hij met een verslag.
In de tweede week van maart bleek dat er vorderingen waren gemaakt. De vier partijen werkten aan een
extra-parlementair kabinet, daarvoor zijn zij bijeen geweest op landgoed Zwaluwenberg. Kim Putters
zei dat er een volgende stap in de formatie kon worden gezet.
Hij adviseerde een 'programkabinet', in feite een extra-parlementair kabinet met de helft bewindslieden uit de politiek
en de helft uit het bedrijfsleven en een beknopt beleidsakkoord op hoofdlijnen.
De Tweede Kamer debatteerde over het rapport van 14 maart van informateur Kim Putters.
Op 20 maart 2024 benoemde de Tweede Kamer op voorspraak van de PVV Elbert Dijkgraaf (SGP) en Richard van Zwol (CDA) als
nieuwe informateurs. Zij gaan de mogelijkheid onderzoeken of er een kabinet op basis van een akkoord op hoofdlijnen kan
worden geformeerd tussen de fracties van PVV, VVD, NSC en BBB. Dijkgraaf en Van Zwol krijgen hier acht weken de tijd voor.
Op woensdag 15 mei kreeg de Tweede Kamer de toegezegde brief over een nieuw te vormen regering. Ronald Plasterk word de beoogd
premier en alle vier de fracties zijn akkoord met het bereikte resultaat.
Richard van Zwol (CDA) gaat zich met de formatie van een regering bemoeien.
Kijk
HIER voor een verklaring van politieke termen.
PROCES-VERBAAL VAN DE VERKIEZINGEN 2023 (clik)
